مذاکرات سه روزه ژنو شب گذشته در حالی به پایان رسید که طرفین مذاکره کننده پس از پشت سر گذاشتن سه روز کاری سخت و فشرده نتوانستند به توافقی دست یابند. شاید تنها نقطه روشن این دور از مذاکرات را بتوان وجود یک اجماع و اراده منسجم در طرفین مذاکره برای ادامه مذاکرات در ۲۹ آبان دانست.
تیم مذاکره کننده ایرانی در حالی وارد ژنو شد که از پشتوانه حمایت های بی دریغ رهبر معظم انقلاب که آنان را “فرزندان انقلاب” خواندند، برخوردار بود. ایشان ضمن تعریف و تعیین چارچوب منافع ملی در مذاکرات هسته ای، منطقة الفراغی را نیز برای تیم مذاکره کننده مشخص کردند تا بتوانند میدان مانور و ابتکار خود را در مذاکرات به نمایش بگذارند.
اما پایان بی سرانجام این دور از مذاکرات نشان داد که دنیای غرب در یک بازی از قبل طراحی شده و با تقسیم نقش میان اعضای مذاکره کننده قصد دارد با سناریو و ادبیات پاییز ۸۳ وارد فضای معامله با جمهوری اسلامی ایران شود و در این مسیر، سیاست توامان صبر و نگه داشتن طرف ایرانی پای میز مذاکره را تا رسیدن به مقصود ادامه خواهد داد.  

صورت مسئله مذاکرات ژنو چه بود؟
آنچه در مذاکرات ژنو و پشت درهای بسته گذشت چندان شفاف و روشن نیست و هنوز اخبار دقیقی به دست نیامده است اما بر اساس جمع بندی گزارش های منابع خارجی و برخی رسانه های داخلی ، محور مذاکرات بر محدود سازی دامنه، سرعت و ذخایر مواد هسته ای و همچنین افزایش شفافیت برنامه های هسته ای کشورمان متمرکز بوده که ترجمان آن به این شرح است:
۱-توقف غنی سازی ۲۰ درصد در فردو و نطنز
۲-کاهش تعداد سانتریفیوژ های فعال در نطنز و فردو
۳-توقف نصب ماشین های جدید در نطنز
۴-عدم راه اندازی ماشین های نسل دوم در نطنز
۵-تعطیلی تاسیسات اراک یا تغییر کاربری آن
۶-پذیرش سقف انباشت مواد غنی شده ۲۰ درصد و تبدیل ذخایر به سوخت یا رقیق کردن آن تا حد ۵ درصد
۷-تعطیلی مرکز غنی سازی فردو

در قبال این امتیازها، طرف غربی با افزودن دو امتیاز دیگر نسبت به مذاکرات آلماتی، آمادگی خود را برای اعطای این امتیازات اعلام کرده است:

۱-لغو تحریم طلا و سنگ های قیمتی
۲-لغو تحریم محصولات پتروشیمی
۳-لغو تحریم خودرو سازی
۴-آزاد سازی بخشی از دارایی های ایران به ویژه در کشورهای چین، هند و کره جنوبی

منوی ژنو چه چیزی را هدف گرفته بود؟
بررسی درخواست های غرب از ایران نشان می دهد آنها نقطه قوت جمهوری اسلامی ایران که غنی سازی صنعتی است را مورد هدف قرار داده و در صدد هستند آن را به غنی سازی سمبلیک که نه ارزش سیاسی و اقتصادی دارد و نه استراتژیک، تبدیل نمایند.
آنچه امروز غرب را مجبور کرده پای میز مذاکره با ایران بکشاند و بنشاند، توان غنی سازی صنعتی ایران است که دارای ارزش استراتژیک در فضای بین الملل است، همان چیزی که غربی ها از آن به عنوان-break out- یا نقطه حیاتی و فرار نام می برند.در این مسیر ما نباید به ثمن بخس این کالای حیاتی را به معامله بگذاریم و در قبال آن، غرب به زیر ساخت های تحریم خود دست نزند و از رژیم تحریم به عنوان اهرم فشار و چماق مذاکره در آینده سود ببرد.
اگر مروری گذرا به صورت مسئله مذاکرات ژنو داشته باشیم معلوم می شود غرب درصدد است با برچیدن توان صنعتی ایران که بازگشت مجدد به آن سخت و نیازمند زمان و هزینه های سنگین است، امتیازهایی را به ایران بدهد که از ارزش استراتژیک برخوردار نیستند. ضمن آن که برای غرب بازگشت دوباره به تحریم های طلا و خودرو و پتروشیمی نه نیازمند زمان است و نه هزینه های سنگین.
و نکته اساسی تر در این میان آن است که اگر قرار باشد پشت میز مذاکره غنی سازی صنعتی را به غربی ها بدهیم تا تحریم های حاشیه ای طلا و پتروشیمی و خودرو را بردارند، در گام های بعدی و در قبال لغو تحریم های بانکی(سوئیفت) ، خرید نفت و لغو قطعنامه های سازمان ملل است چه چیزی را باید پرداخت نماییم؟

دغدغه های مذاکرات آتی چیست؟
میدان مذاکره، میدان بازی برد-برد و داد و ستد متوازن است.آنچه که می دهیم با آنچه که می گیریم باید متوازن و برابر باشد.نباید از ترس توافق نکردن با غرب به توافق ناعادلانه و نابرابر برسیم.
شاید بتوان به تیم مذاکره کننده حق بدهیم که محتوای جلسات مذاکره را محرمانه تلقی کنند اما هرگونه تفاهم و توافقنامه ای باید به اطلاع مردم به عنوان صاحبان اصلی نظام و انقلاب برسد.
برگ برنده های ایران در مذاکرات آینده به اندازه ای است که دنیای غرب چاره ای جز مماشات و همراهی با نظام اسلامی ندارد. برخی مسوولان دولت یازدهم پیش از مذاکرات ژنو سخنانی درباره میزان صندوق ذخیره ارزی،خالی بودن خزانه، تحریم های نفتی و پول های بلوکه شده بر زبان راندند که به نوعی نیاز به مذاکره در تیم ایرانی را تداعی می کرد.  
 مذاکرات هسته ای نباید به اعتبار تفکر مقاومت خدشه ای وارد سازد. دشمن سعی دارد با شرطی کردن افکار عمومی نسبت به معادله لغو تحریم و بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم، فضای سازشکاری و عقب نشینی از آرمان های نظام اسلامی را بر پیکره جامعه تزریق کند.

مشرق